Hoe plasticvrij is De Aanstokerij?
Iedereen die al een gezelschapsspel heeft gespeeld, weet dat daar regelmatig plastic spelonderdelen bij komen kijken. Als organisatie die spelen ontwikkelt en produceert, en tegelijkertijd ook veel bezig is met duurzaamheid, houden wij dat altijd in het achterhoofd.
Aanstokers Heidi, Kato en Bart zijn niet alleen keien in grafisch ontwerp, maar staan ook in voor de productie van spelen. Tijd voor een interview over ons gebruik van plastic, dus!
Laat ik simpel beginnen: de reden dat ik jullie vandaag interview is dat het Mei Plasticvrij is. Breed gezien: hoe zit het met het plasticgebruik van De Aanstokerij.
Heidi: We vermijden plastic materiaal in de mate van het mogelijke. Soms gebruiken we bijvoorbeeld voorwerpjes in plaats van pionnen, zoals magneten. Belangrijk is dat we rekening houden met de functionaliteit van een spelstuk. Voor simpele onderdelen waarvan de vorm niet heel belangrijk is gebruiken we vaak hout, althans wanneer het budget daar ruim genoeg voor is.
Waarom wordt er vaak voor hout gekozen?
Kato: Vanuit productiestandpunt is hout een dankbaar materiaal. Je kan daar heel veel mee, en in verschillende vormen bewerkt krijgen.
H: Voor veel mensen straalt hout ook meer kwaliteit uit, en dat is vaak een reden voor klanten om te kiezen voor houten spelstukken. Dat hangt natuurlijk ook heel hard af van hun budget. Hout is nu eenmaal duurder, en uiteindelijk kiezen onze klanten.
Ik zie inderdaad regelmatig verschillende offertes liggen, waarbij het verschil ligt in de gebruikte materialen. Vaak is dat hout versus plastic, geloof ik?
H: Klanten willen meestal alle opties kennen voordat we aan de productie beginnen. Ze hebben een bepaald budget en dan moet je afwegen hoe duurzaam je kan zijn. We zijn bijvoorbeeld bezig aan een spel met veel jetons. Dan krijgt plastic de voorkeur, al is het maar omdat hout het spel veel te zwaar zou maken. En te duur.
K: Ik geloof dat we met plastic jetons 210 spelen zouden kunnen produceren, met houten jetons maar 70. Als er bij beperkte budgetten moet worden gekozen tussen veel spelen of kwaliteitsvolle en duurzame spelen, dan wint het bereik vaak. Dat is goedkoper per spel.
H: Vorig jaar hadden we wel een ontwikkeling voor 'Kom Op Tegen Kanker' die geen enkel plastic mocht bevatten. Maar dat is uitzonderlijk.
K: Soms is het verschil in aantal voor een bepaald budget niet zo groot – een verschil van slechts tien spelen. Het is het wel fijn dat er dan meestal voor hout wordt gekozen. Mensen vinden duurzaamheid en kwaliteit dus ook belangrijk.
Jullie zeiden al dat de klant beslist of het plastic of hout wordt, maar jullie maken de mogelijkheden zichtbaar. Hoe beginnen jullie daaraan?
H: Dat hangt af van de bedoeling van het spel. We hadden eens stukken in de vorm van hersenen nodig, en dat vind je niet in hout. Een van onze leveranciers biedt heel wat verschillende vormen in plastic aan, wat heel handig kan zijn voor specifieke noden.
Het feit dat die vormen al ready made bestaan zorgt er ook voor dat we een bepaald thematische esthetiek in het spel kunnen verwerken zonder dat die vormpjes speciaal voor ons gemaakt moeten worden. Dat is duurzamer dan houten figuren op maat.
Wel laten we soms houten spelstukken uitfrezen – voor klanten met heel veel budget. Meestal zijn dat spelen die duurzaamheid moeten uitstralen, en dan gaat niemand voor plastic. In zulke gevallen zijn de speldozen soms hout!
K: Over dozen gesproken, we hebben het tot nu toe vooral over pionnen enzovoort gehad, maar er zit meer in een spelproductie. Zoals de dozen.
Vertel me alles over dozen, Kato.
K: (haalt een grote speldoos van plastic uit de kast) In principe stellen we altijd kartonnen dozen voor, maar dat is niet altijd de duurzaamste optie. Voor spelen die heel intensief gebruikt worden, zoals begeleidingsspelen, zijn plastic dozen met een sticker op de beste oplossing.
H: Die spelen moeten stevig zijn en er niet na een paar keer spelen als een vodje uitzien.
K: Eén plastic doos die tien jaar meegaat is veel duurzamer dan een kartonnen doos die drie keer per jaar vervangen moet worden. Daarom dat we voor kaartjes vaak één keer op papier afdrukken en dat dan lamineren. Drukken op plastic is heel duur, en dat is een goede balans tussen prijs en duurzaamheid.
H: En soms is het spel als bonus daar ook wat praktischer door. (wijst naar spel met transparante plastic mappen) Papieren enveloppen zouden na een paar keer al stuk zijn, én op deze manier kan de begeleider ook makkelijk zien welke methode in welke map zit.
K: Eigenlijk komt het erop neer dat, wanneer we kiezen voor plastic, dat een zeer bewuste en weloverwogen keuze is. De realiteit is dat plastic soms duurzamer is dan hout, want je moet ook kijken naar de levensduur van een spel kijken. Duurzaamheid is verder kijken dan gewoon het moment van productie zelf.
H: We kijken voor elk onderdeel afzonderlijk wat we kunnen doen. Als we bestaande houten vormpjes kunnen gebruiken wordt die optie meteen veel aantrekkelijker voor de klanten. Het is een nauwkeurig werkje, maar wel een heel belangrijk.
Dank je wel voor jullie tijd, Kato en Heidi. Dan heb ik nog één vraag voor jullie: als jullie een bekend spel een houten make-over mochten geven, welk zouden jullie kiezen?
H: Vier op een rij – maar dat zou gigantisch veel geld kosten.
K: Het zou wel een goede uitdaging zijn, want je moet dan een systeem bedenken voor onderaan.
H: Maar je kan dat gewoon met een houten latje doen, dat moet niets ingewikkeld— Zie, nu zijn we al aan het denken, se!
Meer over Duurzaamheid of Spel als vormingsmethode
De Aanstokerij voor een appel en een ei
Weet je wat nóg leuker is dan een speelse begeleiding van De Aanstokerij? Een speelse begeleiding waarvan de kosten door iemand anders gedekt wordt. Tal van organisaties en instanties geloven net als wij in de kracht van spel en maken het mogelijk om bepaalde spelen aan verlaagde prijs, of zelfs helemaal gratis, te spelen!
Onze visie op gezin: reisgezelschap op je levenspad
Op 15 mei is het Internationale Dag van het Gezin. De Aanstokerij heeft de afgelopen decennia een behoorlijk aanbod spelen voor en over gezinnen ontwikkeld. Dat betekent dat we natuurlijk ook al veel hebben moeten nadenken over het concept ‘gezin’. Voor de gelegenheid giet pedagogisch coördinator Fiona de blik van De Aanstokerij op 'gezin' in woorden.
Beestenqueeste: welk beest gaf de geest?
De Erfgoeddag anno 2023 had als thema: ‘Beestig’. De perfecte gelegenheid om kinderen in het Leuvense wat bij te leren over de lokale fauna, vonden de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud. Daarom maakten ze samen met ons en Erfgoedcel Leuven een spel om de dieren in en rond het Heverleebos en Meerdaalwoud te leren kennen.