Diversiteit & Spel - Actieplan
Speltrainer Marike aan het woord:
"In mijn vorig blogartikel werd duidelijk welke vragen we beantwoord willen zien in onze visie op spel en diversiteit. Maar hoe gaan we dit nu concreet aanpakken?"
Uiteraard willen we zoveel mogelijk input van ervaringsdeskundigen en experts op het vlak van spel als vormingsmiddel inzetten bij diverse groepen.
Tijdens elke vorming en begeleiding krijgen we input over hoe spel kan werken bij verschillende groepen, wat drempels kunnen zijn, waar de uitdagingen liggen ...
Op zoek naar taalarme methodieken
Eind vorige maand deed ik zelf extra inzichten op tijdens de vorming die ik mocht geven voor sociaal cultureel werkers van alle slag op de inspiratiedag 'Spel in Groepswerk' van Socius.
Tijdens deze inspiratiedag dompelden we de deelnemers onder in een bad van fysieke en creatieve werkvormen onder het motto 'zelf ervaren is niet te evenaren' om er nadien met hun eigen doelgroep(en) aan de slag te gaan. Steeds met de leercyclus van Kolb (ervaren, reflecteren, conceptualiseren, toepassen) in het achterhoofd (zie onze publicatie 'De trukendoos' voor meer info hierover).
De volgende vragen kwamen aan bod:
- Wanneer zet je spel in en wanneer niet?
- Wat is de kracht van spel? Wat zijn voordelen, maar ook valkuilen en uitdagingen?
- Waarom zijn de verschillende leerstijlen die Kolb benoemt zo belangrijk? Hoe houd je hier rekening mee?
- Wat zijn belangrijke voorwaarden voor een goede begeleidershouding? Hoe creëer je een veilige ruimte waarin de deelnemers zich vrij voelen? Hoe waardeer en stimuleer je elke deelnemer? Wat leer je uit observatie en hoe stuur je eventueel bij? Wat is jouw eigen comfortzone als begeleider en hoe verruim je die?
- Hoe voer je de nabespreking van een spel? De active reviewing methode stimuleert hierbij de deelnemers tot het delen van en reflecteren over ervaringen, vanuit verschillende invalshoeken (bv. gebeurtenissen en feiten, gevoelens, de toekomst).
Dit allemaal ter inspiratie om minder mondige of minder talige groepen en/of deelnemers vooral niet uit de boot te laten vallen bij vormingen, maar hen juist actief te betrekken. Deze vorming liet me nogmaals ervaren hoe snel onze interactie weer talig wordt. Zelfs volledig taalarme methodieken bespreek je toch graag even na met de 'waarom'-vraag of 'wat bedoel je daar juist mee'-vraag. Deze vragen zijn essentieel, maar worden o zo snel met woorden gesteld.
Ik wil mezelf en De Aanstokerij blijven uitdagen om naar volledig taalarme methodes op zoek te gaan en verder te denken dan pictogrammen, uitbeelden, tekenen ... Deze methodieken zijn zeer waardevol en hebben hun nut meermaals bewezen, maar je bent naar mijn mening nog té vaak afhankelijk van interpretatie en perceptie.
Checklist en onderzoeken van de kracht van spel bij kwetsbare groepen
We moeten de lat hoger leggen. Dit betekent niet enkel een checklist opstellen met criteria waarmee je rekening moet houden als je een toegankelijk of laagdrempelig spel wil maken. Het betekent ook actief op zoek gaan naar manieren om ook de meest kwetsbare groepen een stem te geven in spel.
Daarbij wil ik niet alleen focussen op taal, en me al zeker niet beperken tot aspecten die onderdeel uitmaken van spel en een drempel kunnen opwerpen voor bepaalde doelgroepen. Een succesvolle aanpak zal er juist uit bestaan om de kracht van spel bij bepaalde groepen te gaan bekijken en benadrukken en ervoor te zorgen dat deze succesfactoren steeds opnieuw de nodige aandacht krijgen in het spel.
Spelend leren
Eind mei had ik een 2de inspirerende ervaring, op de voorstelling van 'Spelend Leren' van Kras Jeugdwerk. Alle voordelen van spel als tool om vaardigheden te stimuleren of kennis aan te scherpen werden er in de kijker gezet.
Al doende heeft Kras de kracht van spel bij hun doelgroep ontdekt. Hun 'spelend leren'-activiteiten sluiten aan bij de huiswerkklasjes en focussen steeds op een vaardigheid, attitude …
Zo gaan ze bijvoorbeeld aan de slag met samenwerkingsspelen om de sociale en communicatievaardigheden te trainen, maar ook taalspelletjes om Nederlands eens op een ander manier onder de knie te krijgen. Aangezien Kras ook de zeer kwetsbare kinderen in Antwerpen bereikt, kan je hieruit afleiden dat spel een heel laagdrempelige manier kan zijn om aan vaardigheden te werken.
Tweesporenbeleid
Een checklist zou natuurlijk al heel waardevol zijn. Zeker als we nu nog steeds geconfronteerd worden met drempels die plots bij bepaalde groepen zichtbaar worden en eigenlijk voorkomen hadden kunnen worden. Daarom moeten we een tweesporenbeleid voeren: enerzijds de opportuniteiten volgen en anderzijds zoveel mogelijk drempels uit de weg ruimen.
De opportuniteiten spot ik in het maatwerk en het inclusief werk. Maatwerk als in spelen die specifiek gemaakt zijn voor een bepaalde groep. Inclusief als in spelen die voor iedereen toegankelijk zijn, maar waarbij misschien niet iedere speler de 'flow' ervaart om tot een echte intense leer- en spelervaring te komen. Een staat van 'zijn' waarin een speler zich kan bevinden als de uitdaging die het kader hem/haar biedt in evenwicht is met zijn/haar kunnen. Deze flow is de ideale toestand voor een individu om te spelen en te leren. Om ervoor te zorgen dat iedereen deze flow in spel kan ervaren, moeten we dus op zoek naar alle factoren die dit kunnen beïnvloeden.
Mijn eerste blogartikel heeft al meteen geleid tot een aangenaam en productief gesprek met ‘Jeugdwerk voor Allen’. Zo mogen er nog velen volgen! Vandaar dat ik blijf oproepen tot het delen van je ideeën en meningen over Spel en Diversiteit. Je kan me steeds bereiken op: marike@aanstokerij.be.
Tot snel!
Marike
Heb jij ideeën over spel en diversiteit die je graag wil delen?
Dan moeten wij eens dringend babbelen!
Meer over Diversiteit
Interactief spel 'Op ‘t eerste gezicht' leert kinderen over de gevolgen van discriminatie
Op 21 maart, de Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie, lanceren Amnesty-jongerengroep Rebel With A Cause en De Aanstokerij het interactieve spel 'Op ‘t eerste gezicht'. Dit spel, speciaal ontworpen voor 10- tot 12-jarigen, stelt verschillende vormen van discriminatie aan de kaak.
Sluit het jaar af met een speelse traktatie
Het einde van het jaar komt steeds dichterbij ... Het was weer een jaar waarin we allemaal héél hard gewerkt hebben, en dan mag er ook stilaan wat ontspannen worden. Kijk daarom eens hoeveel verdwaald kleingeld je kan vinden, en trakteer jezelf en je team op een van deze professioneel verantwoorde spelen.
Inclusieve spelen
Vandaag wordt er voor de tweede keer de Dag van Inclusie gevierd! Dit jaar worden organisaties uitgedaagd om creatieve acties naar meer inclusie op te zetten. Een spel spelen is ook een creatieve daad. En het telt helemaal mee als je tijdens het spelen kan stilstaan bij de kracht van inclusie en hoe je je werking inclusiever kan maken!